Hugleišingar.
Žaš er veriš aš spį žvķ af żmsum, nęr og fjęr, aš Siglufirši muni fara aš hnigna - eša aš minnsta kosti aš hann sé bśinn aš nį fullum žroska.
Ašrir vilja eigi heyra um neina hnignun talaš, en eru hófsmenn um framtķšarvonir bęjarins - telja hann hafa full skilyrši til aš halda sér viš eins og hann nś er, og ef til vill smįžroskast eitthvaš įfram og upp į viš.
Enn ašrir eru bjartsżnir og fullir eldmóšs, telja bęinn į ótakmarkašri framfarabraut og sjįst lķtt fyrir um framfaravonirnar og framtķšarspįrnar. En eitt er žaš sem allir eru žó sammįla um. Framtķš og višhald og gengi bęjarins er komiš undir duttlungum sķldarinnar.
Bregšist sķldin žį - jį žį eru mikil lķkindi til aš rętist hrakspįr afturhaldsmannanna. Haldist hśn nokkurn veginn viš, og veršlag svari til reksturskostnašar eša meira, žį hafa "hófsmennirnir" į réttu aš standa - žeirra vonir rętast žį allar og rķflega žaš. En žaš žarf sannkallaš kraftaverk til aš "öfgamennirnir" - sjįi drauma sķna rętast aš fullu. Žaš er žvķ best aš segja žį śr sögunni, en athuga mįlstaš hinna tveggja nokkru nįnar.
Sķldin hefir skapaš -- ef svo mį aš orši kveša - żmis žorp hér į landi. Nęgir žar aš benda į Akureyri og Seyšisjörš. Akureyri er alt af aš smį vagsa žó hęgt fari. Gerir žar mikiš aš sķldin hefir eigi algjörlega brugšist henni, žó meš öšrum hętti sé en fyrrum; žį er og önnur śtgjörš, sem lyftir undir og sem eflst hefir į seinni įrum en helsta lyftistöngin undir framfarir bęjarins mun žó verslunin vera. - Akureyri er hafnarbęr og Verslunarmišstöš stórra og öflugra landbśnašarhéraša, žaš gjörir gęfumuninn.
Seyšisfjöršur žaut upp į fįum įrum. Žį veiddist žar svo mikiš af sķld aš svo mįtti segja aš einsdęmi vęri ķ žį daga.
En svo brįst sķldin alt ķ einu eša žvķ sem nęst. Fólkinu fękkaši, žaš hafši hlaupiš ofvöxtur ķ bęinn. Žįtt fyrir žaš, žó hann eigi hiš blómlega og žéttbżla Fljótsdalshéraš aš baki, fólksmargar fjaršasveitir į bįšar hendur og hagfeldar og greišar samgöngur, bęši viš śtlönd og Reykjavķk, nęgir honum žó ekki žetta allt, til aš halda ķ horfinu. Žaš smįdregur af honum sķšan sķldin brįst.
Enda er Reyšarfjöršur oršinn honum skęšur keppinautur um sveitaverslunina og śtgjörš žar er ķ kalda koli. Žaš segja żmsir aš sķldargöngurnar séu aš breyta sér, enda mun žaš og satt vera.
Sķldin er aš verša langsótt héšan hjį žvķ sem įšur var - hśn fęrist vestur į bóginn segja menn. Žaš fer aš verša ógjörningur aš stunda sķldarveišina héšan į seinskreišum mótorfleytum ef fjarlęgšin į mišin eykst śr žvķ sem var sķšastlišiš sumar, og žį fara śtgjöršarmenn aš flytja stöšvar sķnar vestur į bóginn. Žaš er ekki nema ešlileg afleišing.
Og fari nś svona, eins og hįlfpartinn eru horfur į, aš sķldarmišin fjarlęgist Siglufjörš, og mestur hluti sķldarśtgjöršar flytjist héšan, hvaš į žį žessi bęr til bragšs aš taka til žess aš halda ķ horfinu?
Žaš er sjįlfsagt von allra Siglfiršinga, aš žetta, er nś hefir veriš drepiš į, reynist hrakspįr og Siglufjöršur verši hér eftir eins og hingaš til ašalstöš ķslenskrar sķldarveiši.
En žaš er ekki hyggilegt aš reiša sig eingöngu į žessa von, Sķldarstöšvarnar vestur į Ströndunum og į Ķsafirši eru oršnar bżsna öflugar og žašan gengur fjöldi veišiskipa.
Um göngu sķldar munu skošanir mjög į reiki, en žó er žaš ętlun žeirra er best vita, aš sķld sś, er hér veišist yfir sumarmįnušina "gangi" vestan fyrir land - elti krabbarek žaš er Noršmenn kalla raušįtu, en žaš berst meš straumunum vestan um land og noršur fyrir og safnast saman ķ ótölulegum grśa fyrir Noršurlandi yfir jślķ, įgśst og september. Žį er žvķ ešlilegt aš Vestfiršingar verši fyrst varir viš sķldargöngurnar.
Žeir flykkjast žį eins og ešlilegt er į móti göngunum til aš nį sem fyrst ķ björgina og er žį eigi ólķklegt aš allur slķkur gauragangur trufli göngu sķldarinnar, svo hśn fari eigi einis įkvešiš ferša sinna į eftir rekinu eins og fyrrum er hśn var svo aš segja ķ nęši į "göngu" sinni. žaš sem sleppur svo framhjį Vestfiršingum og gengur austur meš, mętir žį venjulega į mišri leiš skipažvęlunni frį austurstöšvunum og er žį enn hętt viš aš afar sem fyrr, aš gangan truflist og tvķstrist śt ķ buskann, svo lķtiš komist austur į mišin okkar.
Žó žetta sé nś kannski ekki algjörlega rétt skošun, žį mun žó sönnu nęr aš eitthvaš sé hęft ķ žessu, aš veišiskipin sem męta göngum į mišin trufli žęr og tvķstri žeim.
Og ef žetta vęri nś rétt, žį megum viš fullkomlega bśast viš aš nįlęgustu sķldarmišin okkar leggist ķ aušn, og mest allur sķldarśtvegurinn fęrist vestur į bóginn.
Og žį um leiš er śti um Siglufjörš sem mišstöš Ķslenskra sķldarveiši. En hvaš į žį til bragšs aš taka?
Geta Siglfiršingar haldiš sér viš į öšrum veišiskap ?
Eša geta žeir haldiš sér viš, eftir sem įšur į sķldarveiši ?
Margir eru žeirrar skošunar, aš bęjarmenn ęttu aš stunda žorskfiski aš miklum mun meira en veriš hefir, og hįkarlaveiši lengur fram eftir sumri en nś tķškast. Žó er žaš meiri erfišleikum bundiš hér en vķšast hvar annarstašar aš stunda žorskveiši sökum hins mikla dżpis, sem hér er į ystu fiskimišum.
Og žaš segja mér gamlir fiskimenn, aš žorskur gangi hér nś oršiš sjaldan į grunn. Hafa žeir fęrt til žį įstęšu einna helst, aš menn fari of fljótt į móti fiskigöngunni į vorin og beri nišur beituna į djśpmišunum, en žar stöšvist vęnsti fiskurinn og gangi žį traušla grynnra. žessir hinir sömu menn žykjast og hafa veitt žvķ eftirtekt aš sé ótķš og ógęftir er fiskur er aš ganga, svo eigi verši komist į sjó, žį hafi žorskurinn veriš kominn uppį grunnmiš įšur en menn vissu af.
Žetta hiš sama hafa margin góšir og reyndir austfirskir fiskimenn sagt mér. Ef žetta er nś rétt skošun, eins og engin įstęša er til aš efa, žį ętti žaš aš margborga sig fyrir śtgjöršarmanninn aš bķša svo sem vikunni lengur meš aš róa ef žaš yrši til žess aš fiskurinn gengi aš miklum mun grynnra; ekki sķst yrši žetta mikill sparnašur nś, er olķa er ķ gleypiverši og yfir höfuš allt er aš śtgjörš lżtur, žvķ miklu įhęttuminna er, vegna veišarfęranna, aš stunda fiskiveišar į grunnu vatni en djśpu Žaš er engum efa undirorpiš, aš hér mętti stunda žorskfiski meš góšum įrangri miklum mun meira en gjört er.
Žaš getur veriš hęttulegt fyrir Siglfiršinga aš reiša sig eingöngu į sķldina. Hśn veitir žeim aš vķsu afar mikla atvinnu, en žegar tillit er tekiš til žess hve stuttur tķmi žaš er, sem veišarnar standa yfir, er žaš allmikil įhętta fyrir fįtękan fjölskyldumann aš setja alt sitt traust į žęr.
Og hver veit nema fiskveišar į smįbįta gęti veriš hér aršvęnleg atvinna yfir sumariš? Hefir sś veiši veriš reynd hér aš nokkrum mun ķ seinni tķš? Žį vęri gott ef menn vildu athuga žetta mįl nįnar.
Tilgangur minn meš žessum lķnum er ašeins sį aš beina huga Siglfiršinga aš žvķ, aš žeir verši aš vera į verši um sinn hag -- ef svo fęri aš sķldarveišin hér brygšist eša gengi til žurršar.
Kannski hamingjan gefi aš svo verši eigi, en allur er varinn góšur, og eigi mundi žaš verši bęnum til neinna óhappa, žó hugir ķbśanna hneigšust aš fleiri en einum veišiskap, eša žó meiri įhersla vęri lögš į fiskiveišar framvegis en hingaš til hefir veriš.
En eitt er naušsynlegt og ómissandi ef hér ętti aš verša stunduš žorskveiši af kappi -- žaš er frystihśs. Žaš er einkennilega hljótt um žaš mįl, jafn afar mikilsvert og žaš vęri žó bęnum aš eiga hér slķkt hśs.
Ég vęnti žess fastlega aš "Fram" veki menn af dvalanum um mįl žetta, og berjist fyrir žvķ meš kappi og forsjį aš žvķ verši sem fyrst hrundiš ķ framkvęmd, eša aš minnsta kosti rętt ķ blašinu svo almenningi gefist kostur į aš kynna sér žaš. Žį vaknar įhuginn og žį koma framkvęmdirnar fyrr en varir
Žrįinn
|
