Hafðu samband:

  Föstudagur 26. september 1975            

Ljósmyndir: Steingrímur og Þórunn

Strjálbýli.    Ályktun bæjarstjórnar í Siglufirði um byggðamál:

Landshlutasamtökin verði ráðgjafar og þjónustuaðilar.

Fyrir skemmstu gerði bæjarstjórn Siglufjarðar stefnumarkandi samþykkt um  byggðamál, starfssvið landshlutasamtaka og verkefnaskiptingu ríkis og  sveitarfélaga. Samþykktin var gerð með 7 atkvæðum Alþýðu-, Framsóknar- og  Sjálfstæðisflokks, gegn 2 atkvæðum Alþýðubandalags. Samstaða  lýðræðisflokkanna allra um stefnumörkun í svo viðamiklum málaflokkum er  athyglisverð. Samþykktin fer hér á eftir, ásamt greinargerð, og fylgja henni  svipmyndir af framkvæmdum í Siglufirði endurvirkjun í Fljótaá, neðan  Skeiðsfossvirkjunar, hitaveituframkvæmdum og íbúðabyggingum, sem nú eru fleiri í  Siglufirði en um langt árabil.

Varðandi yfirstandi könnun og væntanlega lagasetningu um verkefnaskiptingu  milli ríkis, sveitarfélaga og landshluta-samtaka sveitarfélaga, réttar-stöðu þessara  aðila hvors gagnvart öðrum og byggðamál almennt, leggur bæjarstjórn Siglufjarðar  til að við framtíðarskipan þessara mála verði eftirtalin meginatriði höfð í huga:

1) Verkefnaskipting milli ríkis, sveitarfélaga og samtaka þeirra verði  endurskoðuð og sameiginlegum verkefnum ríkis og sveitarfélaga verði  fækkað.

Neðri virkjun Fljótá (endurvirkjun). - Myndin sýnir stöðvarhúsið í byggingu. Á sl.  hausti tókst að ljúka við að steypa undirbyggingu stöðvarhúss, þ.e. sográs, plötu  undir vatnsvél og fyrstu veggjasteypu. Lokið var við að steypa stöðvarhúsið i  endaðan júní. Tréverk hf., Siglufirði, sá um byggingu stöðvarhúss og inntaksstíflu.  Norðurverk hf. tók að sér gröft og sprengingar á aðfærsluskurði, svo og skurði fyrir  þrýstivatnspípu, sem verður steypt af því fyrirtæki. Vélar og rafbúnaður  virkjunarinnar er væntanlegur til landsins i þessum mánuði. Áformað er að stöðin  geti hafið raforkuvinnslu á nk. vetri. Rafveita Siglufjarðar er eigandi beggja virkjana  í Fljótaá.  SK

2) Einstök verkefni framkvæmdavaldsins verði falin þeim aðila, sem eðlilegast  er að hafi með höndum, þannig að saman fari hjá sama aðila frumkvæði að  framkvæmd, umsjón framkvæmdar og sá sami aðili standi að öllu leyti undir  kostnaði við framkvæmdina.

Framkvæmdir við hitaveitu í Siglufirði hófust í  júnímánuði. Vatnið verður leitt 5 km leið frá borholum á varmasvæðinu í Skútudal,  sem gengur inn úr Siglufirði í suðaustur. Myndin sýnir vinnu við steypingu brunns í  dreifikerfinu. Áætlað er að tengja um 120 íbúðir í norðurbænum í haust. Þá er  áætlað að bora viðbótarholu í Skútudal, a.m.k. 1000 m djúpa, ef með þarf.  SK

3) Ríkið hafi með höndum verkefni, sem varða alla landsmenn nokkurn veginn  jafnt, án tillits til búsetu, og hafi hönd í bagga með jöfnun á aðstöðu einstakra  byggðarlaga, sbr. tölulið 8. 4 ) Landshluta- og landssamtök sveitarfélaga verði  fyrst

réttarstöðu þeirra gagnvart ríkisvaldinu, en verði ekki falin bein  stjórnsýslu- og / eða framkvæmda-verkefni umfram þau, sem ákveðin kynnu að  verða á árlegum þingum samtakanna. Fulltrúar á fjórðungs- og landsþing verði  einvörðungu kosnir úr röðum sveitar-stjórnarmanna. Landshlutasamtökin verði  einkum vettvangur fyrir sveitarfélög til að leysa sameiginlega tiltekin verkefni, sem henta þætti, og varða heil héruð eða landshluta, enda verði  starfsemi þeirra kostuð af víðkomandi sveitarfélögum.

Gróska er í íbúðabyggingum í Siglufirði, sem lágu niðri um árabil. Um 20 íbúðir munu  nú í byggingu, þar af 8 leiguíbúðir í fjórum tvíbýlishúsum, hitt einbýlishús. Húseiningar  hf. (verksmiðjuframleidd hús í einingum) eiga verulegan hlut að máli. Myndin sýnir  Fossvegssvæðið, þar sem flest hinna nýju húsa eru í byggingu. Á myndinni eru:  Þórarinn Vilbergsson, byggingameistari ( Berg hf.), sem annast byggingu flestra  húsanna. Þorsteinn Jóhannesson, bæjarverkfræðingur. Einar Hallgrímsson,  starfsmaður Siglufjarðarkaupstaðar  Ljósmynd: Þorgerður    [Þessi ljósmynd er skönnuð frá Morgunblaðinu og því ekki eins góð og eftir filmu]

5) Sveitarfélögin kosti og annist að öllu leyti staðbundin verkefni, sem fyrst og  fremst snerta íbúa sveitarfélagsins og daglegt Líf þeirra. Má þar til nefna  varanlega gatnagerð í þéttbýli menningar félags sveitahreppar bindist hagsmuna-samtökum við einn eða fleiri kaupstaðarhreppa  eða kaupstað. Réttarstaða allra sveitarfélaga innan slíkra hagsmunasamtaka  yrði sú sama, og stærð þeirra ákveðin í samræmi við landfræðilegar og  hagsmunalegar aðstæður. Slík héruð mundu væntanlega leysa hina gömlu  sýsluskipan af hólmi.

8) Athugað verði, hvort ekki væri hagkvæmt að sameina Jöfnunarsjóð  sveitarfélaga, Lánasjóð sveitarfélaga og Byggðasjóð í einn sjóð. Stjórn slíks  sjóðs yrði skipuð að hluta af Alþingi og að hluta af Sambandi Íslenskra  sveitarfélaga. Sjóðurinn hefði það verkefni með höndum, að hjálpa til við  uppbyggingu atvinnu- og menningalífs í hinum fámennari og vanmáttugri  byggðarlögum, sem og stærri verkefni í fjölmennari byggðarlögum. Þegar um  sérstaklega fjárfrekar framkvæmdir væri að ræða kæmi ríkisvaldið síðan til  aðstoðar, sbr. töluiðið 3.

9) Stuðla ber að jöfnun að stöðu milli hinna ýmsu landshluta, m.a. með breytingu  á símatöxtum og lækkun á vöruflutningakostnaði. Slíka lækkun mætti  framkvæma með þrennskonar samhliða aðgerðum: a) Lækka tolla og  innflutningsgjöld á vörubifreiðum og varahlutum til þeirra og lækka skatta og gjöld  af rekstri langferðabifreiða, b) koma upp góðri hafnaraðstöðu fyrir millilandaskip,  ásamt tollvörugeymslu og öðru sem þurfa þætti, á að minnsta kosti einum stað í  hverjum landshluta, með það fyrir augum, að þar mætti skipa upp og afgreiða  megnið af þeim vörum, sem landshlutinn þarfnast, og c) tryggja greiðar  samgöngur milli þessara landshluta- eða fjórðungshafna og annarra hluta  landsfjórðungsins með góðu og öruggu vegakerfi og flóabátum, þar sem það væri nauðsynlegt.

GREINARGERÐ. Við samningu þessarar ályktunar hefur verið stuðst við  greinargerð Sambands íslenskra sveitarfélaga um verkaskiptingu ríkis,  sveitarfélaga og landshlutasamtaka sveitarfélaga (des. 1973 ). Sumstaðar  eru tillögur SÍSA teknar orðrétt upp í þessa ályktun, sumstaðar er þeim  hnikað til og breytt og í enn öðrum tilvikum er um nýjungar að ræða.  Rökstuðningur SÍSA fyrir tillögum sinum á því sumstaðar einnig við þessa  ályktun, en annarsstaðar ekki.

Það, sem bæjarstjórn Siglufjarðar vill einkum leggja höfuðáherslu á- með þessari  ályktun, eru eftirtalin þrjú atriði:

1. Gera sveitarfélögum kleift að standa sem allra mest á eigin fótum, með því að  fá þeim aukin verkefni í hendur og aukna tekjustofna til að standa undir  þessum verkefnum.

2. Láta sveitarstjórnarmenn sjálfráða um það, að hve miklu leyti og á hvern hátt  þeir vilja hafa samvinnu við aðrar sveitarstjórnir um verkefni sem varða heil  héruð eða landshluta, og hversu miklu þeir vilja til slíkra verkefna kosta af  ráðstöfunarfé sveitarfélaga sinna hverju sinni.

3. Vinna að minnkandi búseturöskun með því að örva og stuðla að uppbyggingu  arðvænlegra atvinnugreina í hinum dreifðu byggðum landsins og með því að  minnka verðmismun á aðkeyptum vörum og þjónustu milli landshluta.

1. Verðmætasköpun og ráðstöfun þeirra. ljóst er, að þjóðarauður okkar Íslendinga og árlegt eyðslufé er að langmestu leyti  til orðið vegna starfsemi hinna..og fremst ráðgjafar og þjónustuaðilar þeirra sveitarfélaga, sem í hlut eiga,  og gæti .....