Siglufjarðarvegurinn.
Nú er öld skriffinnskunnar og því leyfi ég mér að taka penn í hönd.
Svo miklar andstæður, eða fjarstæður geta verið i einu þjófélagi, að
jafnvel pennatöku viðvaningum eins og mér er hrint út á ritvöllinn.
Það er óþarfi að taka það fram, að góðar samgöngur séu með stærri þáttur
í fjárhags- og menningarlífi einnar þjóðar. Þessa setningu eða svipaða
sér maður næstum daglega í blöðunum. Aftur á móti er vegurinn til
Siglufjarðar ekki á dagskrá, nú í seinni tíð.
Fyrir um þ,að bil 20 árum vaknaði almennur áhugi Siglfirðinga og margra
annarra landsmanna fyrir því að leggja góða akbraut frá þjóðveginum í
Skagafirði til Siglufjarðar. Allir stjórnmálaflokkar á Siglufirði létu
málið skörulega til sín taka og þegnskapur Siglfirðinga og þeirra er búa
í nærliggjandi sveitum var með þeim fádæmum (Þar sem um þjóðveg var að
ræða), að þeir lögðu fram gjafadagsverk í þúsundatali. Þessi framlög
eiga að mínu áliti sinn stóra þátt í því, að vegurinn yfir sjálft
skarðið er nú uppkominn.
Þing og ríkisstjórn hlaut að vakna til meðvitundar um það, að
Siglufjörður væri partur af Íslandi, og að Siglfirðingar væru
Íslendingar.
Árið 1934 var hafist handa um sjálft verkið. Verkfræðingar og aðrir
ráðamenn ákváðu að leggja veginn yfir sjálft skarðið, en ekki fyrir
svokallaða “Stráka”, er sumir töldu þó heppilegra vegna framtíðarinnar.
Árin líða. Vegurinn mjakast áfram hægt og rólega. Skarðið þvælist fyrir.
Það er snarbratt með klöppum og stórgrýti, en vinnutækin skófla og haki.
Vinnudagurinn langur og stundum unnið allan veturinn, þegar náði til
jarðar.
Fátækur ríkissjóður, þreyttir vegavinnumenn og fátækir gefendur gjöra
það sem þeir geta. Eftir 10 ára baráttu var stóri björninn unninn.
Yfir skarðið mátti skrönglast á bíl. En þegar hér er komið, er ekki hægt
að segja, að opnuð sé leiðin yfir á þjóðveginn. Enn líða ár. En á tveim
síðustu árum má segja, að vegurinn yfir Siglufjarðarskarð sé
aðalsamgönguleiðin að sumrinu, til og frá Siglufirði.
Fram til þess, að vegur þessi er lagður var Siglufjarðarskarð talinn
einhver torfærnasta leið á Íslandi, og áreiðanlega skiptir það miklum
krónufjölda, sem búið er að leggja í veginn, bæði af ríki, félögum og
einstaklingum. Væri fróðlegt að fá upplýsingar um það.
Það er jafnan talið til stórviðburða, er lokið hefir verið verki, svo
sem að brúa stór vatnsföll og í tilefni af því eru mannvirki vígð með
mikilli viðhöfn um leið og þær eru opnaðar almenningi til nota.
Siglufjarðarskarð var, áður en vegurinn kom, hliðstætt miklu vatnsfalli,
er skildi Siglufjörð frá meginlandinu.
Því hélt ég á sínum tíma, að haldin yrði vegleg vígsluathöfn áður en
farið var að auglýsa fastar áætlunarferðir um það. En svo var ekki.
Þetta skiptir máske minnstu máli. Hitt er verra hversu vegurinn frá
Hofsósi að Skarðinu er vanræktur og þar af leiðandi ófullkominn og vegna
þessa vegaspotta rita ég þessar línur. Það er nærri að segja hlægilegt,
og þó öllu heldur grátlegt að sjá þessar mjóu koppagötu með öllum sínum
bugðum, óteljandi holum, stagsteinum, stórgrýti, sýkjum og forarpollum,
- sjá þetta rétt við endann á vegi. sem kostaði milljónir króna, og sem
tók 10-15 ára að byggja.
Hversvegna var verið að kasta milljónum í Siglufjarðarskarð, en hafa
áður umræddan vegspöl nær ófæran, - veg, sem hlýtur að vera auðvelt að
gjöra góðan með litlum tilkostnaði á skömmum tíma með hraðvirku tækjum,
sem Íslendingar eiga nú, og maður sér, að verið er að nota til endurbóta
á vegum úti á landi, vegum sem eru mikið fullkomnari en
Siglufjarðarvegurinn. Er verið að spara gjaldeyri með þessari
ráðsmennsku?
Hvernig fara bílar á svona vegum og hvað kosta þeir? Hvernig er að fá
varahluti ef eitthvað bilar? Þarf ekki gjaldeyri til kaupa á þeim?
Að mínum dómi er þetta vegasamband óþarflega ófullkomið og ekki síst
vegna þess, að hér á í hlut athafnasamur framleiðslubær með erfiða
kaupsýslu og mikinn ferðamannastraum, svo og vegna skömmtunar og
vöruskorts hljóta aðdrættir á svona vegum að vera erfiðir, þar sem
vörubílar þurfa daglega til Reykjavíkur í slíkum erindum.
Það opinbera mætti gjarnan fara að taka á sig nýja rögg, hvað
Siglufjarðarveginn snertir. Siglfirðingum er ekki ofgott að geta komist
greiðlega ferða sinna út á landsbyggðina, þegar færi gefst vegna anna.
Þeir hljóta að fá nóg af grútarlyktinni fyrir því - líkt sem aðrir
landsmenn vilja reka af höndum sér, hvað sem það kostar.
Haraldur Hjálmarsson |