Hafðu samband:

Þriðjudagurinn 14. janúar 1964.

Ljósmyndir: Steingrímur, Texti: Stefán Friðbjarnarson.

EFTIR lélegt síldarsumar í öldudal Siglfirsks athafnalífs, var tunnuverksmiðja staðarins einn stærsti vinnugjafi því fólki, vetrarmánuðina, sem þjóðfélagsleg nauðsyn krefur að sé hér til staðar á sumarvertíðum, til að breyta silfri hafsins, síldinni í gjaldeyri fyrir þjóðarbúið. Þar sem áður unnu fjörutíu fjölskyldufeður fyrir sínu og sinna daglega brauði er nú hrunið hús, öskuhaugur, og fjölmörg heimili horfa fram á dimma daga vetrarins í öryggisleysi um afkomu sína.  Hinn kaldi snjór hafði nýverið fært af grunni hús síldarleitarinnar á Siglufirði, og nú hafa heitir logar eldsins brennt upp hús það sem til urðu tunnur undir óveidda síld, síldina, sem á hug og hjarta Siglfirðinga, og hefur jafnvel sinnt inn í skjaldarmerki kaupstaðarins.

Fréttaritari Morgunblaðsins hafði tal af tveimur verkamönnum sem unnu við tunnuverksmiðjuna, fullorðnum Siglfirðingi, Halldóri Þorleifssyni 55 ára, fyrirvinnu 7 manna fjölskyldu

Fjórða verksmiðjan fallin.

  Halldór þorleifsson sagði að Siglufjörður væri vagga íslensks tunnuiðnaðar. Fyrstu verksmiðjuna hefði reist norskur maður H. Söbstad, sennilega á öðrum tug þessarar aldar, hefði hún staðið nokkru norðan við frystihús Hrímnis, þar sem nú er Síbería (yfirbyggð síldarþró SR) Hún brann í júlí 1919. Næstu tunnuverksmiðjur, sem hér var starfrækt, átti Halldór Guðmundsson í Frón, sem fyrstur íslendinga hóf slíkan  rekstur, og  var reyndar brautryðjandi á fleirum sviðum, og lifir nú hér í virðulegri elli, eftir annasaman og litríkan starfsdag. Hún brann 1932. Þá þriðju byggðu  komst brátt í eigu Siglfirðinga, og var rekin með  sameignar eða hlutdeildar fyrirkomulagi, þannig að starfsmenn báru sameiginlega ábyrgð á rekstrinum, og skiptu á milli sín súru og sætu, eftir því hver rekstrar útkoman varð.  Sú verksmiðja brann 1934, var endurbyggð 1937, síðan seld S.R. og eftir það notuð til annarra hluta en en tunnusmíði. Fjórðu verksmiðjuna reistu svo Tunnuverksmiðjur ríkisins. Eldur kom upp í henni fyrir fáum árum, en var slökktur, en nú hefur hún hlotið sömu örlög og hinar fyrri, sem lesendum Mbl. er kunnugt af fréttum í blaðinu.

Fjörutíu menn atvinnulausir.

Halldór Þorleifsson hvað um 40 menn hafa starfað við verksmiðjuna, þar af 3 af hverjum 4 fjölskyldufeður. Stæðu þeir uppi atvinnulausir of ættu fárra kosta völ annarra en að leita vinnu fjarri heimahögum, ættu þó ýmsir alls ekki heimangengt, sér í lagi unir eldri verkamenn svo og aðrar heimilisástæður. Halldór sagði að hann myndi sennilega  fara vertíð suður, hann ætti að vísu illa heimangengt, en hann ætti enga völ, þörfin vísaði veginn burt úr bænum. Hann sagði þá leið heppilegasta, ef fær reyndist, til að mæta tekju og vinnuþörf verkamanna T.R. hér, að tekin væri upp vaktavinna við Akureyrarverksmiðjuna, og yrði önnur vaktin skipuð vönum mönnum frá Siglufirði. Þetta mundi og  hjálpa til að halda viðhorfinu með innlenda tunnuframleiðslu. Þetta yrði að vísu vart framkvæmanlegt nema verkamennirnir fengju frítt húsnæði á Akureyri, og greiddu aðeins hálft fæði, til að þeir bæru þann hlut frá borði sem nægja mundi til lágmarks- nauðþurfta meðal fjölskyldu. Kvaðst hann ekki hika við að fara til  það byðust betri kjör á allan máta. Halldór sagði að það væri mikill styrkur síldarsöltun hér, að fá á sumrum skólaða menn úr Tunnuverksmiðjunni, sem vel kynnu til verka, og hefði verksmiðjan á að skipa hæfu starfsfólki, sem unnið hefði við sí batnandi starfsskilyrði, eftir hingaðkomu hins nýja framkvæmdastjóra, Einars Hauks Ásgrímssonar, en verra tunnuefni en áður hefði torveldað að ná æskilegum árangri við tunnugerðina. Ætti verksmiðjan og síldariðnaðurinn vissum skyldum að gegna við þetta starfsfólk, sem nú stæði uppi atvinnulaust en kvaðst þó engan dóm  vilja á það leggja, hvað hægt væri að gera né hvað gera ætti.

Þýskur Siglfirðingur.

 Heiko Boetz, .Þýski Siglfirðingurinn sem hér settist að  þegar heimamenn hleyptu heimdraganum ýmsir, fæddist ári ófriðar, 1941, réðist á íslenskan togara 1961, vann í sláturhúsi í Kópavogi og fann sér konu og heimili á Siglufirði og kann vel við fólk og bæ. Hann er geðfeldur piltur. Hann kvaðst hafa leitað sér vinnu eftir brunann en

tímakaupsmenn verið á biðlista hjá T.R. , ef þar losnaði starf. Hann vill helst af öllu vinna hér, til að geta verið hjá konu og börnum, en sagðist þó myndi fara til Akureyrar, ef þar yrði tekin upp tveggja vakta vinna í tunnuverksmiðjunni, til að mæta vinnuþörf starfsfólks fyrirtækisins hér. Heiko  talar dágóða íslensku og hyggst sækja um íslenskan  ríkisborgararétt, og verða bæði Siglfirðingur og Íslendingur, enda ætti hann hér að mæta vinsemd og kynni vel við sig. Hann lét í ljós þá von, að hann og samverkamenn mættu finna lausn á vandanum, vinnu til vors, sumrinu þyrfti engu að kvíða og ný fullkomnari tunnuverksmiðja myndi rísa á ný á Siglufirði, þannig úr garði gerð að eldur mætti ei granda.

Þannig létu þeir orð falla hinn roskni verkamaður sem kunni sögu tunnuiðnaðar á Íslandi og dæmigerður fulltrúi sjálfmentaðs alþýðumanns, og hinn þýski Siglfirðingur, geðfeldur fulltrúi þeirrar æsku, sem ekki vill yfirgefa Siglufjörð, þótt móti blási um sinn., vitandi að aftur kemur vor í dal.

Fréttamaður Mbl. getur engu spáð um atvinnu þessara verkamanna á komandi mánuðum. Reynist tveggja vakta hugmyndin (í Akureyrarverksmiðjunni) óframkvæmanleg, eru mestar líkur á að allir sem heimangengt eiga, leggi leið sína suður, þangað sem Siglufjörður hefur tapað mörgum góðum dreng, en elstu verkamennirnir og hinir, sem af ýmsa ástæðna vegna geta ekki yfirgefið heimili sín, hafa mist atvinnu sína í eldinn. Það er illt hlutskipt þeim, sem hefðu svo sannarlega átt annað betra skilið

St.

Rústir Tunnuverksmiðjunnar.