Norræn skíðaganga | Soðmjölsverksmiðja | Strákarnir sem týndust | Hafís fyrir norðan | Drengur í hættu | Bæjarskrifstofan | Stanslaus löndun | Síld á Sigló | Þjóðhátíð og síld | Síldina vantar | Illa gengur að dæla | Siglfirðingar gleðjast | Þar sem sólin neitar .. | Tunnuflutningar | Halla Haralds | Tvær fréttir

>>>>>>>>>>> Soðmjölsverksmiðja

Heimsókn í soðmjölsverksmiðju

SOÐMJÖL, Hvað er .að?, spyrja eflaust margir, og kannski ekki að ástæðulausu, því aðeins  ein slík verksmiðja er til hér á landi, en hún er eign Síldarverksmiðja ríkisins, og er staðsett á  Siglufirði.

Aðeins örfáar slíkar verksmiðju eru til í allri Evrópu, og líklega þó víðar væri leitað.

Framkvæmdir við uppsetningu verksmiðju þessarar voru hafnar í desember 1960. eða fyrir 4  árum.

Uppsetning véla og tækja önnuðust starfsmenn SR á Siglufirði, undir leiðsögn dansks verkfræðings, en tækin eru smíðuð úti í Danmörk:u af fyrirtækinu Niro Atomizer, og voru þessi  tæki hjá SR liður í tilraunum hins danska fyrirtækis um að fullkomna þessa tegund  mjölframleiðslu, en þetta mjöl er sennilega dýrasta mjölið, sem fiskafurðir gefa af sér, en  tiltölulega ódýrt að framleiða það.

Ég náði tali af verksmiðjustjóranum Ólafi Þór Haraldssyni.  og sýndi hann mér fyrirtækið og skýrði út fyrir mér í stórum dráttum. Hann fræddi mig m.a. á  því, að alls ynnu 9 menn við verksmiðjuna, sem skiptu verkum með sér þannig að þrír menn eru á vakt í einu, en vaktin er 8 klukkustundir og er unnið allan sólarhringinn. Venjulega hefur verið það mikill soðkjarni að hann endist meiri hluta vetrarins.

Sá sem hélt um stjórnvöllinn á þessari vakt hét Stefnir Guðlaugsson, en hann sá um allt það  veigamesta við gang verksmiðjunnar svo sem hitavagninn og kjarnadæluna, en kjarnanum er dælt til að byrja með upp í litla tanka. Í öðrum  tanknum er kalki (ca. 1---2%) blandað saman í heljarmikinn úðara, sem snýst með um 20  þúsund snúninga hraða á mínútu. En úðarinn er aftur á móti staðsettur uppi á ,þaki" á heljar mikilli trekt eða siklon. Þaðan er blöndunni dælt í gegnum nokkurskonar kvörn, sem  kemur í veg fyrir að „kekkir" komist í hinn tankinn, þegar dælt er yfir. Þaðan er kjarnanum  dælt upp, og úðað nn  í siklon og þar þornar hann, þegar Guðbrandur  Sigurjónsson, hefur tekið pokann undan trektinni, sé ég að hann er fullur af gulbrúnu fínu mjöli  eða dufti ekki ósvipað venjulegu búðingsdufti viðkomu.

Á meðan Guðbrandur saumaði fyrir  pokann, sagði hann mér að afköst verksmiðjunnar væru um 20 tonn af mjöli á  sólarhring, Mér var litið á svarta töflu þarna hjá, og sá, að hana hafði verið skrifað á klukkutíma fresti  talan 26 síðustu 9 klukkustundir. Sagði Guðbrandur mér að talan 26 táknaði poka fjöldann á  klukkustund.

Og bætti hann því við, að yfirleitt héldist þessi poka fjöldi á klukkustund  vaktirnar út. Eftir þessu, hafa orðið miklar breytingar á „tækninni" í verksmiðjunni því að á fyrstu mánuðum  verksmiðjunnar þótti gott að fá 6-26 poka í einni törn (1-2 kl. st. ) en þá þurfti að fara til að  hreinsa tækin að innan vegna stíflu, sem myndaðist í þeim.

Þá þurftu menn t.d. að fara inn í  stóra sikloninn 50-60° heitan og skafa klístrað mjöl af veggjum hans.- Jæja, mjölinu var staflað á palla, en síðan kom gaffallyftari og tók pallinn, en Hafsteinn  Hólm stjórnaði honum og raðaði síðan pokunum snyrtilega í 12 poka háa stæðu.  - S. K

Hér blandast loft og efni eftir ákveðinni formúlu.

Stefnir Guðlaugsson stendur við stjórntækin. Til gamans má geta þess að hann tók við fyrsta mjölpokanum sem verksmiðjan framleiddi 15. febrúar 1961

Mjöltrektin. Mjölpokarnir eru bréfvarðir plastpokar. Í þá fara 33,5 kg. af mjöli. Hérna til vinstri er Guðbrandur Sigurbjörnsson að sauma fyrir einn þeirra.

Efsta myndin er af Ólafi Þór Haraldssyni verksmiðjustjóranum.

Næsta mynd fyrir neðan hana er kyndibúnaðurinn