Rann á hjarni | Siglfirðingur vann | Gífurlegur snjór | Íslandsmót (1) | Íslandsmót (2) | Vélsleði skáta | Þotukeppni | Þyrla sótti slasaðan | Snjóþungi í mars | Halla Haraldsdóttir | Afreksmaður ... | Dakoda flugvél á Sigló | Haförninn og .. | Hvað heitir paddan | Með Haferninum | Heimasætur | Tilraun með síld | Saltað í flestum.. | ASN þingfulltrúar | Strákagöng senn | Einangrun rofin | Fréttir og prestar

>>>>>>>>>>> Hvað heitir paddan

Myndina hér að ofan fengum við senda frá fréttaritara okkar og ljósmyndara á  Siglufirði, Steingrími Kristinssyni og fylgdi myndinni eftirfarandi klausa frá honum: ­

"Hérna á dögunum var mér send þessi ófrýnilega padda með beiðni um að  ljósmynda hana. Þar sem ég hefi það fyrir "hobby" að ljósmynda allskonar kvikindi,  bæði lifandi og dauð, (til dæmis er gaman að fást við „passamyndir" af flugum), þá  tók ég við pöddunni fegins hendi.

Var vel frá pöddunni gengið í glerkrukku, og var hún sprelllifandi og grimm, t.d.  hjó hún óspart i odd kúlupenna míns, sem ég otaði að henni, með bitklóm sínum,  sem líktust klóm á humar. Sjálf paddan var um 5mm að lengd, og sést oddur  kúlupennans á myndinni til samanburðar. En nú er  spurningin: Hvað heitir kvikindið? Hver treystir  sér til að svara því. - S. K.

Og þessari spurningu beinum við til lesenda Morgunblaðsins. Sendið svörin til  Dagbókarinnar eða símið þau.

Mosasporðdreki

Klukkan var ekki orðin hálf tíu á laugardagsmormorgni síðast, þegar Ingimar  Óskarsson náttúrufræðingur hringdi og sagði okkur nafn pöddunnar frá Siglufirði. 

Sagði hann engan efa á að það væri Mosasporðdreki. Við báðum hann um að  skrifa örlítið um þessar skepnur og varð hann góðfúslega við þeirri beiðni og  birtist það hér með nýrri mynd af Mosasporðdrekanum, sem tekin var af Steingrími  Kristinssyni á Siglufirði.

Kunnum við Ingimar bestu þakkir fyrir vikið. Annars má líka geta þess, að stuttu  eftir símtal Ingimars, hringdi hingað kona og kvaðst fullviss um að paddan væri  eitthvert köngulóarkvikindi, en það er sem sagt ekki rétt hjá þeirri eðlu frú. -- Mbl.

Mosasporðdrekar (Pseudoscorpinidea)

eru sérstakur ættabálkur, er telst til  flokks áttfætla. Alls eru kunnar um 1000 tegundir þessara dýra, á meginþorri  þeirra heima í hitabeltinu og eru sumstaðar, þar í nærri 3000 metra hæð yfir  sjávarmáli. þetta eru allt lítil dýr, 9-8 mm að lengd. Þau halda oft til á flugnafótum,  þó ekki sem sníkjudýr, heldur virðast þau nota flugurnar sem farartæki. Það er  engin ný bóla að mosasporðdrekarnir noti þetta snilliráð.

Fyrir tugmilljónum ára festu flugur sig oft í harpixrennsli úr trjám (þessi trjákvoða,  er hún storknaði, var siðar nefnd Raf), og eru þá stundum mosasporðdrekar á fótum  flugnanna, sem geymst hafa óskaddaðar í rafinu til vorra daga. Búkurinn á mosa  sporðrekanum minnir á líkama sumra lúsategunda - er ávalur fyrir endann, sem er  breiður en ekki ménulaga, eins og á hinum eiginlegu sporðdrekum.

Munnfærin eru  lík, þó eru aukreitis burstahár við efri skoltinn. Um þýðingu þessara hára vita menn  ekki, ætla helst, að þau séu einskonar þreifitæki.

Ennfremur er það frábrugðið, að á  neðra skolti eru einn eða tveir eiturkirtlar, er gefa frá sér eitrið í gegnunn klær, sem  eru á griptöngunum.

Mosasporðdrekar anda ekki með lungum, í stað þess hafa  þeir 4 öndunarop neðan á afturbolnum framan til.

Hjarta er til staðar, en eiginlegt  æðakerfi er lítt þroskað. Annars er margt sem snertir líffærastarfsemi þessara dýra  enn ó rannsakað.

Karl og kvendýr líkjast hvort öðru, þó geta verið á því  undantekningar og fer það eftir því um hvaða tegund er að ræða. Stundum er  karldýrið stærra, stundum. minna en kvendýrið. Dýrin eiga egg, allt að 50 í einu og  ber móðirin þau í einskonar poka neðan á búknum. Í poka þessum fer útungunin fram.  Er pokinn i sambandi við kynfæri móðurinnar og berst  næring frá þeim handa lifrunum, er þær koma úr eggjunum.  Framan af ævinni eru hamskipti tíð hjá  mosasporðdrekunum, en hér er sú athöfn ekki eins  einföld og meðal venjulegra sporðdreka.

Þeir búa sem sé  til hvelfda byggingu úr spunaþráðum, líkum þeim, sem  köngulær framleiða. Tekur það venjulega marga daga að  útbúa kofann, þar sem dýrið lokar sig inni. Síðan vefur  það fyrir dyrnar, svo að enginn komist inn. Þegar  hamskiptin eru um garð gengin, verður mosasporðdrekinn  að rífa gat á bygginguna til þess að komast út. Sumar tegundirnar byggja sér hús úr  spunaþráðum og búa þar að vetrinum. Annars lifa dýrin í mosa, í holum milli  steina, í hreiðrum fugla og í þangi við sjó.

Kunnugt er um eina tegund: Chclifer  cancroides, sem heldur til í húsum inni og leitar í blöð, bækur, jurtasöfn ofl. Þar  sem tegund þessi er víða á Norðurlöndum, er ekki ósennilegt, að hún lifi einnig  hér á landi. Annars er ekki vitað, hve margar tegundir eiga hér heima. Í Noregi  hafa fundist 15 tegundir mosasporðdreka.

Ingimar Óskarsson